اگر چه بسیاری از پزشکان بی خوابی را تنها یک نشانه می دانند که در نتیجه ی مشکلات طبی یا روانشناختی به وجود می آید، در بسیاری از مواقع، بی خوابی به صورت اولیه بروز می کند (یعنی بی خوابی، بدون اختلال دیگر). در عین حال، بسیاری از متخصصین اختلالات خواب بر اساس تحقیقات خود به این نتیجه رسیده اند که حتی در مواردی که بی خوابی پس از افسردگی، اضطراب یا اختلالات پزشکی بروز پیدا میکند، بی خوابی به صورت مجزا قابل درمان است. در چنین مواردی اختلالات دیگر به اصطلاح با بی خوابی همبود (همراه) هستند. در نتیجه، ممکن است یک روانشناس، به یک فرد افسرده که بی خوابی هم دارد، دو تشخیص ارائه بدهد، یکی افسردگی و دیگری بی خوابی، نه این که بی خوابی را نشانه ی افسردگی بداند. در مطالعات همه گیرشناسی، مشخص شده است که بی خوابی یکی از شایع ترین اختلالات روانی است. 30 تا 40 درصد افراد، در دوره ای از زندگی خود بی خوابی را تجربه می کنند و شیوع بی خوابی به عنوان یک اختلال 10 تا 15 درصد است. دو سوم از این جمعیت، دارای اختلالات خواب و مابقی دارای اختلالات روانی دیگر تشخیص داده می شوند. بی خوابی اختلالی پیچیده است که نه تنها باید به خود موضوع کم خوابیدن توجه شود، بلکه واکنش به کم خوابی و همچنین پیامدهای آن نیز باید مورد توجه بالینی قرار گیرد.
یافته های پژوهشی این موضوع را آشکار کرده است که بی خوابی در برخی از گروه ها شیوع بالاتری دارد. مثلا زنان دو برابر مردان بی خوابی گزارش می کنند که این موضوع ممکن است ناشی از تمایل بیشتر زنان به اظهار علائم خود باشد و همچنین می تواند ناشی از این باشد که زنان بیشتر دچار افسردگی و اضطراب (نشانه هایی که می توانند موجب بی خوابی شوند) می شوند. علاوه بر این، این احتمال نیز وجود دارد که میزان بروز این اختلال در هر دو جنس برابر باشد، ولی مردان بهتر بتوانند این اختلال خود را درمان کنند. علاوه براین، بی خوابی در جمعیت های بالینی مشتمل بر بیماری های روانی و طبی شایع تر است و در برخی از مطالعات شیوع این اختلالات در بیماران فراتر از 50 درصد است. در سالمندان نیز میزان شیوع بی خوابی بالاتر است و در مطالعات گوناگون بین 25 تا 40 درصد گزارش شده است. این شیوع بالا میتواند معلول این موضوع باشد که افراد سالمند بیش از دیگران دچار اختلالات دیگر می شوند. به طوری که سالمندان فعال، این شیوع بالا را نشان نمی دهند.
متاسفانه، بی خوابی نزد پزشکان مورد توجه قرار نمیگیرد. دلیل این موضوع مشخص نیست، اما ممکن است نشان دهنده این موضوع باشد که این اختلال را از مشکلات طبی دیگر کم اهمیت تر می دانند. با این وجود در مطالعات زمینه یابی که به مقایسه تأثیر اختلالات طبی و روانی گوناگون بر زندگی می پرداخت، بی خوابی در ردیف سکته قلبی و افسردگی اساسی قرار گرفت. پزشکان و روانشناسان بالینی همچنین لازم است این موضوع را در ذهن داشته باشند که بی خوابی عامل خطر مهمی برای اختلالات روانی دیگر مثل افسردگی، اضطراب و سوء مصرف مواد است. علاوه بر این بی خوابی مزمن می تواند روی دوره و پیامد اختلالات طبی تأثیر بگذارد، مانند تداخل در درمان های طبی، تشدید و پیچیده کردن اختلالات روانی دیگر و اثر مستقیم روی کارکردهای زیستی (مثل کاهش آستانه درد).
منبع:
Kushida CA. Handbook of sleep disorders. 2nd ed. New York, NY: Informa healthcare, 2009
موضوع مطلب : 
