پدر و مادری که تازه بچه دار شده اند را تصور کنید. مثل خیلی ها انتظار نوزادی دارند که به زندگی آن ها آرامش می دهد، اما آمادگی این را ندارند که شاید تا چند ماه نتوانند راحت بخوابند. والدین معمولا از بی خوابی نوزادان گله مند هستند و می گویند بچه تا صبح گریه کرد و نگذاشت بخوابیم. اما روش هایی وجود دارد که به خواب نوزادان کمک می کند. قبل از هر چیز والدین باید بدانند برای نوزادان، شب و روز با هم تفاوتی ندارد و همان ریتم خواب و بیداری روز در شب هم برایشان صدق می کند. معمولا نوزادان تازه به دنیا آمده خواب هستند، مگر این که مشکلی برایشان پیش بیاید. چون ظرفیت معده کمی دارند، معمولا هر دو ساعت یکبار بیدار می شوند. والدینی که انتظار این مسئله را دارند، با این مسئله بهتر کنار خواهند آمد. پس اگر بتوانید استرس خودتان را کم کنید و آمادگی و برنامه ریزی بهتری برای خواب نوزاد خود داشته باشید، هم برای سلامتی جسمی و روانی خودتان و هم نوزدتان مفید خواهد بود. در ادامه گام هایی برای رسیدن به  این مقصود را به شما پیشنهاد می کنیم.

گام اوّل: نیازهای خواب نوزادتان را بشناسید. همانطور که گفتیم در دو ماه اوّل زندگی، نوزادان یا خواب هستند، یا گرسنه می شوند و گریه می کنند، یا جایشان را خیس می کنند و بیدار می شوند، و معمولا اگر نوزاد از سینه مادر تغذیه کند، هر دو ساعت یکبار بیدار می شود، در غیر این صورت کمی بیشتر می خوابد. پس از آن نوزاد شما ممکن است 10 تا 18 ساعت در شبانه روز بخوابد، که حداکثر 3 تا 4 ساعت به طول می انجامد و البته نوزدان هیچ احترامی برای این که الآن شب است و نباید گریه کنند قائل نیستند! ممکن است نوزاد شما از ساعت 1 تا 5 صبح کاملا بیدار باشد و این کاملا طبیعی است. بین سه تا شش ماهگی نوزادان می توانند زمان بیشتری بخوابند و ممکن است تا 6 ساعت مداوم در خواب باشند. مسئله ای که وجود دارد این است که معمولا توصیه می کنند که نوزادان را در تخت خودتان نخوابانید، چون ممکن است خدای نکرده غلت بزنید و روی آن ها بیفتید. پیشنهاد من این است که نوزاد در تخت مخصوص نوزاد در اتاق خودتان باشد، و حداقل تا 6 ماهگی در یک اتاق دیگر نخوابانید، چون ممکن است مثلا نوزاد مریض شود، یا مشکل تنفس پیدا کند، اما شما متوجه نشوید و این واقعا خطرناک است. به هر حال زمانی که نوزاد بزرگتر شد، دیگر فهمیده است که با گریه می تواند رفتار شما را کنترل کند. بنابراین مثلا اگر بچه 1 ساله را در اتاق دیگری خوابانده اید، کاملا طبیعی است که آنقدر گریه کند تا مجبور شوید تا صبح در کنارش بمانید یا او را به تخت خودتان ببرید!

گام دوم: یک برنامه روتین برای زمان خواب نوزادان تعیین کنید. یک مطالعه بر روی 405 مادر نوزادان 7 تا 36 ماهه نشان داد والدینی که یک برنامه منظم خواب برای نوزادانشان تهیه می بینند، خودشان و نوزادانشان راحت تر به خواب می روند، بهتر می خوابند، و شب ها کم تر بیدار می شوند. برنامه خواب را می توان حتی از 8 هفتگی شروع کرد. برنامه می تواند به این ترتیب باشد: 1) در طول روز با نوزادتان بازی های پرتحرک بکنید و در شب بازی های آرام تر تا نوزادتان قبل از خواب هیجان زده نباشد؛ 2) فعالیت قبل از خواب را یکسان نگه دارید و ترتیب شان هم یکسان باشد؛ 3) محبوب ترین فعالیت برای نوزادتان را آخرین کار روزانه اش بگذارید و آن فعالیت را در اتاق خوابش انجام دهید، به این ترتیب نوزاد با رفتن به اتاق خواب یاد چیزهای خوب و لذت بخش می افتد؛ 4) موقعیت و فضای اتاق خواب نوزادتان را به یک صورت حفظ کنید. اگر نوزاد نیمه شب از خواب بیدار شد، چراغ را روشن نکرده و جایش را عوض نکنید.

گام سوم: وقتی نوزادتان خوابش می آید، او را به تخت خوابش ببرید. منتظر نشوید که کاملاً خوابش ببرد تا او را به تخت خواب ببرید، هر وقت دیدید، نوزاد چرت می زند، او را به تخت خوابش ببرید تا همانجا بخوابد. اصلا لازم نیست او را در بغلتان بخوابانید یا روی پایتان تکان دهید. این کارها باعث بدعادت شدن نوزاد می شود، و از این به بعد، بدون تکان دادن یا بغل کردن نوزاد خوابش نمی برد. باور کنید برای نوزاد شاید راحت تر باشد که در تخت خودش بخوابد.

گام چهارم: وقتی نوزاد شب ها گریه می کند. گاهی نوزاد شب ها بیدار می شود، و مشکلی ندارد، امّا به خاطر ترس، یا شاید به خاطر این که توجّه می خواهد گریه می کند. در این شرایط آیا باید به سراغ نوزاد برویم یا بگذاریم تا خودش بخوابد؟ یک باور سنتی وجود دارد که وقتی نوزاد گریه کرد، اگر در آغوشش بگیریم، نوزاد بدعادت می شود، بنابراین والدین خیلی از وقت ها منتظر می شوند تا نوزاد خودش گریه را قطع کند. این باور هنوز هم بین روانشناسان طرفداران خودش را دارد، امّا والدین به خوبی می دادند، این کار ـ چه درست باشد چه غلط ـ معمولا عملی نیست. در نهایت نوزاد اینقدر گریه می کند، که والدین صبرشان تمام می شود و اینبار با عصبانیت به سراغ نوزاد می روند! در این حالت هم نوزاد اذیت شده است، هم والدین. بهترین کار این است که به گریه های نوزاد سریع پاسخ دهید، امّا نه چراغ را روشن کنید، نه تکانش دهید. فقط سعی کنید آرامش کنید.

گام پنجم: روش فربر (Ferber method). یک روش آموزش خواب بسیار معروف وجود دارد که البته بحث برانگیز است. این روش به نام های «مشاهده افزایشی» یا «خاموشی تدریجی» نیز مشهور است. هدف این روش آموزش نحوه خواب، و چگونگی دوباره خوابیدن پس از بیداری به نوزادان است. ریچارد فربر که این روش را تدوین کرده است، توصیه می کند که قبل از 5 تا 6 ماهگی نوزادتان این روش را امتحان نکنید. این روش در چند مرحله انجام می شود: 1) نوزاد خواب آلوده تان را پس از انجام برنامه روتین در تختش بگذارید و اتاقش را ترک کنید؛ 2) اگر نوزادتان گریه کرد چند دقیقه صبر کنید. این زمان بستگی به شما و نوزادتان دارد، مثلا می توانید از 5 دقیقه شروع کنید؛ 3) وقتی به اتاق نوزادتان می روید آرامش کنید، امّا بغلش نکنید و بیش از 2 تا 3 دقیقه در اتاقش نمانید، حتّی اگر وقتی از اتاق خارج می شوید، هنوز دارد گریه می کند، همین که شما را می بیند برایش کافی است تا بتواند خودش بخوابد؛ 4) اگر همچنان گریه می کند، به تدریج زمانی را که صبر می کنید را بیشتر کنید. مثلا اگر دفعه اوّل 3 دقیقه منتظر ماندید، دفعه بعد 5 دقیقه بعد به سراغش بروید و دفعه بعد 10 دقیقه بعد؛ 5) شب بعد، برای دفعه اوّل 5 دقیقه، برای دفعه دوم 10 دقیقه و برای دفعه سوم 12 دقیقه منتظر باشید و سپس به اتاق نوزاد بروید. در شب های اوّل عادت کردن به این روش بسیار سخت خواهد بود، امّا بعد از شب سوم و چهارم خواهید دید که خواب نوزادتان بهبود خواهد یافت. نکته این جاست که قبل از انجام روش فربر، در طول روز به خوبی خوابیده باشید.