در طول ده سال گذشته علاقه به مطالعه خواب در نوجوانان خیلی زیاد شده است. شواهد علمی و تحقیقاتی زیادی نشان می دهد که خواب در رشد و تحول دوران نوجوانی نقشی اساسی بازی می کند. به طور کلی پژوهش ها نشان می دهند محرومیت از خواب در نوجوانان باعث ضعیف شدن کارکردهای عصبی و شناختی (مثل توجّه، حافظه، سیالی گفتار، خلاقیت، محاسبه عددی، حل مسئله سریع و انتزاعی) می شود. در عین حال تحقیقاتی که همه گیر شناسی مشکلات خواب در نوجوانان را بررسی می کنند، نشان می دهند که اغلب نوجوانان که در واقع به روزانه 9 ساعت خواب نیاز دارند، دچار کسر خواب هستند. بنابراین بی خوابی در نوجوانان را باید به عنوان یک مسئله مشکل ساز جدی گرفت. به طور کلّی بررسی های دقیق تر نشان داده است که نوجوانان در کارهای ساده در برابر آثار منفی بی خوابی مقاومت می کنند و کارهای ساده خود را به خوبی انجام می دهند، امّا وقتی قرار است که چند کار را به طور همزمان انجام دهند، مشکلات خوابشان بارز می شود. انواع تحقیقات مختلف هم متفق القول هستند که بی خوابی تأثیر منفی بر عملکرد تحصیلی نوجوانان می گذارد، که خود باعث مشکلات و تنش های بعدی و بی خوابی های بعدی می شود. یکی از دلایل این نقص می تواند کاهش دامنه و قدرت توجّه نوجوانان در اثر بی خوابی باشد. علاوه بر این، نوجوانان کم خواب به نظر می رسد که کنترل کمتری روی رفتار خود دارند، بنابراین، مشکلات کنترل تکانه، هیجان های آشفته ساز، و عدم انعطاف پذیری رفتاری را می توان در آن ها مشاهده کرد. تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل! که این مشکلات چه درد سرهایی برای نوجوان و خانواده اش به بار خواهد آورد. به طور خلاصه تأثیرات سوء بی خوابی در نوجوانان را به چهار دسته تقسیم می کنند: 1- مشکلات جسمانی 2- سلامت روانشناختی 3- عملکرد تحصیلی و 4- رفتارهای پرخطر.در ادامه به بررسی دقیق تر هر یک از آن ها می پردازیم.

1) سلامت جسمانی. الف) مشکلات سلامت عمومی. به طور کلّی معمولا هر پژوهشی که به بررسی تأثیر بی خوابی نوجوانان در سلامتی پرداخته، به نتایج معناداری دست یافته است، مثلا در پژوهشی در تایوان مشخص شد خواب کافی با رفتارهایی مانند رژیم غذایی مناسب، ورزش، مدیریت استرس مناسب، علاقه به زندگی و مسئولیت پذیری نسبت به سلامتی خود همبستگی مثبت دارد. به طور کلّی در پژوهش ها مشخص شده است که دختران نوجوان پس از بلوغ به میزان بیشتری بی خوابی را تجربه می کنند. ب) اضافه وزن و چاقی. خواب ناکافی در نوجوانان خطر ابتلا به چاقی را افزایش می دهد. مثلا تحقیقات آینده نگر نشان دادند، از بین نوجوانان هم وزن، آنهایی که خواب کم تری داشتند، در طی پنج سال آینده درصد بالاتری دچار اضافه وزن می شوند. در این زمینه تحقیقات به ده ها مورد می رسد و با انواع روش های پژوهشی این موضوع را ثابت کرده اند. ج) شرایط سلامتی. مطالعات نشان داده اند، از بین نوجوانان کم خواب، تعداد بیشتری دچار کمردرد و گردن درد می شوند. در تحقیق گسترده ای در کانادا بر روی 4000 نوجوان مشخص شد مشکلات قلبی عروقی با بی خوابی نوجوانان در ارتباط است. همچنین تحقیقات دیگر مشکلات متابولیکی و خطر ابتلا در دیابت در نوجوانان کم خواب را بیشتر ارزیابی کرده اند. از مشکلات دیگر این نوجوانان می توان به سردرد و دلدرد اشاره کرد.

2) سلامت روانشناختی. تحقیقات آینده نگر بسیاری نشان داده اند که مشکلات خواب در نوجوانی با خطر بدکارکردی های ذهنی و هیجانی همراه هستند. به عنوان مثال، یک مطالعه آینده نگر روی بیش از 2000 نوجوان نشان داد که بی خوابی در نوجوانی، علائم افسردگی و عزت نفس پایین در دوره جوانی را در پی دارد. بی خوابی در نوجوانی همچنین با فرسودگی، خلق آشفته و قصد خودکشی در آینده همراه است. سایر مشکلاتی که بی خوابی نوجوانان در پی دارند عبارتند از سلامت روانی و رضایت از زندگی پایین، رابطه نامناسب با والدین، و جستجوی حمایت اجتماعی پایین. در برخی از این مطالعات، فقط وجود بی خوابی در نوجوانان احتمال انواع مشکلات روانشناختی را دوبرابر می کند. زمانی که بی خوابی با یک اختلال روانی دیگر همراه است، همواره بی خوابی عوارض بیماری را تشدید می کند، و بیماری هم به نوبه خود بی خوابی را بدتر می کند. یکی از تأثیرات مهم بی خوابی، بر روی استرس است. در چندین مطالعه آزمایشی مشخص شده است که تنها چند شب خواب کوتاه، باعث برور علائم اضطراب اساسی می شود.

بعدا سعی می کنم در مورد تأثیر بی خوابی بر عملکرد تحصیلی و رفتار پرخطر هم بنویسم.