این مطلب برگرفته از مقاله جدید دانیل ارلاکر، ملانی شادلیخ، تادس استامبریس، و میشل شریدل در آلمان است. این افراد، به خصوص ارلاکر و شریدل چند سالی است که به شکل متمرکز بر روی رؤیاهای آگاهانه تحقیق می کنند. این که کسی بتواند رؤیای خودش را کنترل کند، موضوع بسیار جالبی است. مدت ها است روش ها و تمرین هایی انجام شده است که افراد بتوانند به رؤیای خودشان آگاه شوند. مطمئنا این حوزه تحقیقی بسیار نو است، و خیلی از سؤالات در زمینه آن مطرح است. مثلا مشخص شده است که افرادی که می توانند رؤیای خودشان را کنترل کنند، اگر در رؤیای خود یک تمرین ورزشی را انجام دهند، مثل این که در بیداری تمرین کرده باشند، در بیداری عملکرد ورزشی بهتری خواهند داشت. اما آیا وقتی کسی بداند که خواب است، آیا واقعا خواب است؟! چون من فقط یک بار تجربه این اتفاق را داشته ام، نمی توانم دقیق بگویم، لطفا اگر شما تا به حال توانسته اید خوابتان را کنترل کنید، از تجربه تان برایم بنویسید و اما چند خطی از مقاله:

مقدمه: رؤیاهای شبانه یک نوع شبیه سازی جهان پیرامون در سطح شناختی بالاتر هستند. در رؤیاهای آگاهانه، رؤیابین از این که در حال رؤیاست، آگاه می شود و بنابراین می تواند محتوای رؤیای جاری خود را کنترل کند. تحقیقات قبلی نشان داده است که تمرین فعالیت های حرکتی در رؤیاهای آگاهانه امکان پذیر است و این کار باعث بهبود عملکرد فرد در هنگام بیداری می شود. اگرچه رؤیاهای آگاهانه ممکن است نوع نویدبخشی از تمرین شناختی در ورزش ها باشد، در مورد ویژگی های این تمارین در رؤیاهای آگاهانه چیز زیادی نمی دانیم. هدف این تحقیق بررسی ارتباط بین زمان در رؤیاها و بیداری است، چرا که در تحقیقات قبلی نشان داد انجام برخی از فعالیت ها در رؤیا 44.5 درصد در رؤیای آگاهانه از زمان بیداری بیش تر طول می کشد اما در همین افراد شمردن در خواب و بیداری هیچ تفاوتی را بین خواب بیداری نشان نداد. برای درک این موضوع که آیا نوع، مدت یا پیچیدگی فعالیت ها در رؤیا باعث تفاوت زمان انجام این کارها در رؤیا و بیداری می شود، سه آزمایش انجام شد. نتایج نشان داد که در رؤیا و بیداری زمان متفاوت است، اما تأثیر این سه ویژگی نوع، مدت و پیچیدگی مشخص نشد. 

جنسیت: زن

سن: 20

دیشب خواب دیدم که یکی از بچه­هایی که ازش بدم می­یاد رو داشتم می­زدم. ـ موهاشو می­کشیدم،‌ مشت توی کمرش می­زدم ـ همه صورتش خونی شده بود. اون فقط چند جای صورتم رو چنگ انداخته بود. اما دوستام تمام سرم رو باندپیچی کردند. این شد که همه فکر کردند اون مقصر بوده و من را تبرئه کردند.

جنسیت: مرد

سن: 25

خواب دیدم با عده­ای از بچه­های غیربسیج دانشگاه به مجادله و بحث پرداختیم و من حرف آنان را قبول نداشتم. لذا با چک در گوش آن­ها کوبیدم. آن­ها نیز مرا فروختند و منکرات مرا می­خواست. اما من می­ترسیدم بروم. اما سرانجام آن­ها به در منزل آمدند و می­خواستند مرا به زور . . . اما ناگهان مادرم رسید و مرا بیدار کرد . . . .

مطالب این پست کمی تخصصی هستند، از دوستانی که کمی به نظرشان سخت می رسد عذرخواهی می کنم. فقط یک توضیح کوتاه این است که خواب REM یا خواب حرکات سریع چشم Rapid Eye Movement مرحله ای از خواب است که مردمک چشم به سرعت به چپ و راست حرکت می کند. دفعه بعد که یکی از نزدیکانتان را در حالت خواب دیدید، توجه کنید که آیا چشم هایش از زیر پلک حرکت می کند یا خیر. این حالت تقریبا (اگر فرد اختلال روانی یا کم خوابی نداشته باشد، معمولا حدود 90 دقیقه پس از آغاز خواب شروع می شود و در طول یک خواب کامل شبانه، چهار یا پنج بار اتفاق می افتد. مرحله NREM شامل تمام مراحلی است که REM محسوب نمی شود. یکی از ویژگی های خواب REM این است که به جز ماهیچه های چشم، بقیه بدن موقتا در حالت فلج قرار دارد، اما میزان فعالیت خود مغز در حد بالایی است و گاهی از میزان فعالیت آن در بیداری هم بیش تر می شود. به همین دلیل به خواب REM خواب متناقض هم گفته می شود.

در یک دوره طولانی، این باور قوی وجود داشت که رؤیاها فقط در خواب REM   رخ می­دهند و  بنابراین بیش­تر رؤیاها بعد از این حالت خواب جمع­آوری می­شدند. در واقع، فرایندهای ذهنی در خواب NREM   هم اتفاق می­افتد اما، همان­طور که نیلسن گزارش داده یادآوری این تفکرات بعد از بیداری از این مرحله کم­تر است. در مقاله مروری وی، متوسط نرخ یادآوری رؤیاهای REM 80% و متوسط نرخ یادآوری رؤیا از NREM 50% بود (نیلسن، 2000). با این وجود، همچنان استدلال می­شود که تفاوت­های قابل توجهی بین گزارش­های رؤیای به دست آمده از خواب REM و NREM وجود دارد، که چشمگیرترین آن­ها تفاوت­های کمّی هستند، به ویژه گزارش رؤیاهای طولانی­ترِ به دست آمده بعد از بیدار شدن از مرحله REM، که نشان­دهنده تعداد و شدت بیش­تر ویژگی­های رؤیاگونه این رؤیاهاست، که نیاز به کلمات بیش­تری در ارتباط با آن­ها وجود دارد (هابسون و همکاران، 2000). اما تحقیقات (فوس، استیک­گلد، و هابسون، 2004) نشان می­دهد در 5 ساعت اول خواب، به طور کلی توهم­های بیش­تری در خواب REM و تفکر مستقیم بیش­تری در خواب NREM وجود داشت. با این وجود، با گذشت شب، NREM توهم­های بیش­تر و تفکر مستقیم کم­تری را نشان داد. این تغییر چنان بارز است که گزارش­های NREM در اواخر شب، از گزارش­های REM در اوایل شب تمایزناپذیر توصیف شدند. این نتایج، محققین را بر آن داشت که نتیجه­گیری کنند که «هر چه از شب می­گذرد، NREM به ویژگی­های عصبی­شناختی REM نزدیک می­شود». با این حال، نتیجه­گیری­های این مقاله تا حد زیادی بدین سمت جهت­گیری دارد که رؤیاهای NREM را به عنوان فرایندهای REMی تبیین کند که در خواب NREM روی می­دهد. این نتیجه­گیری بنابراین می­تواند مترادف با مفهوم نیلسن (1999، 2000) از REM «نهفته» در طول خواب NREM تلقی شود که مسئول رؤیاهای NREM است (هابسون و همکاران، 2000).

جنسیت: زن

سن: 20

خواب دیدم در دانشگاه بودم. شرایط و مکان برایم آشنا بود (دانشگاه و کلاس­های آن). خیلی فعالیت می­کردم. گویا اضطراب داشتم که برنامه یا کلاسی که دارم خوب انجام شود. به این طرف و آن طرف دانشکده می­رفتم و با افراد مختلف صحبت می­کردم. افراد،‌دقیقا یادم نیست. اما چند نفر از آن­ها دوستانم بودند که در بسیج با آن­ها فعالیت می­کردیم،‌ یک نفر از آن­ها هم مسئول کارهای بسیج بود که من می­خواستم با او کارهایم را هماهنگ کنم، اما نمی­شد و من همچنان در دانشگاه سرگردان بودم و خوابم به هیچ نتیجه­ای نرسید. 

جنسیت: مرد

سن: 22

ما در دانشکده یک گروه داریم که چندتا دختر و پسر هستیم. خواب دیدم تو یک اتوبوس بودیم و راننده با سرعت سرسام آوری رانندگی می­کرد و لایی می­کشید. از هر ماشین که سبقت می­گرفت، دلم یهو می­ریخت؛ تا این که من بلند شدم و شروع به اعتراض کردم. ماشین فرمان ماشین را ول کرد و خواست منو بزنه که نمیدونم از کجا چند تا مرد اومدن و گرفتنش. منم بلافاصله پریدم پشت فرمون و ماشین رو یه جا پارک کردم. وقتی پلیس اومد، راننده رو دست­بند زدن. یه لحظه حس کردم یه خبرنگار دنبال مردی می­گرده که همه رو نجات داد. نمیدونم چرا خودمو بین جمعیت مخفی کردم و در همین حال از خواب پریدم.

جنسیت: زن

سن: ؟

یک شب خواب دیدم دوتا پسرام رفتند دریا دریابسیار ارام بود بعد از مدتی دریا طوفانی وکف الود شد لب دریا دیوار کوتاهی بود پسر کوچکمو بغلم بود و اماج نشونش میدادم ولذت میبردیم خیلی مراقب بودم از بغلم نیفته ناگهان یاد دوتا پسرام افتادم وخیلی نگران شدم وانگار یکی درون من میگفت نه بابا طوری نمیشه 

جنسیت: زن

سن:؟

پارسال خواب دیدم میدان سعدی ایستادم که البته خیلی با این میدان فرق داشت انگار خارج از شهر بود دامنه کوهی روبروش بود فکر میکنم گاهی باران نم نم میبارید و جای من بود برای آرامش وراحتی بقیه افراد می دویدند انگار داشتند مسابقه میدادند هر کس یه جور میدوید حتی بچه های کوچک روی بشقاب به جای اسکیت بودن و تند میرفتند جلوی مجسمه سعدی ایستاده بودم که سعدی به من گفت تامیتوانی بدو و دو سه بار تکرار کرد اما من ترجیح دادم به خودم زحمت ندم اما بالاخره باید این راهو میرفتم شب شد توی کوچه پس کوچه های فکر کنم شمال که خیلی هم کهنه بود ومثل روستا بود گم شده بودم نه پول داشتم نه موبایل نه میتونستم به کسی اعتماد کنم بالاخره یه آقایی ازهمان خانه ها اومد به من کمک کرد تا راهو پیدا کنم رفتم دیگه فکر کنم روز شده بود رسیدم به خونه دختر خالم که مازندرانه دیدم مادرم وزن داداشم وشاید هم بقیه خانواده اونجا بودند.

جنسیت: زن

سن: ؟

خواب دیدم قرار بریم مسافرت ظاهرا خارج از کشورجایی که توی بیداری هم قرار بود بریم ومن ناراضی بودم گاهی میدیدم همسرم میخواد بره وگاهی هم خانواده و انگار توی یک هتلی بودیم که شاید یک ماه هم طول کشید ونمیدونم کجای این سفر نافرجام بود که دوست نداشتم خانوادم یعنی مامانم اینا چیزی سر در بیارن وتصمیم داشتم یه جوری ماست مالی کنم توی خواب حس خوبی نداشتم 

جنسیت: زن

سن: ؟

خواب دیدم توی بازار هستم مغازه ای شال که به جای روسری سر میکنند دیدم و خوشحال میشم از اینکه درست همونی که میخواستم اینجاست بین سه رنگ سرمه ای آبی نفتی و مشکی مونده بودم همه رو امتحان کردم وقتی سر میکردم رنگارنگ بودند و رنگهار ذکر شده فقط جزیی از اون رنگها بودند آبی نفتی رو انتخاب کردم که رنگ سبز زمردی هم توش بود خوشحال بودم که رنگ امساله هم ابیش وهم سبزش.